Giải quyết tranh chấp đất đai là một vấn đề phức tạp, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi và tài sản của các bên liên quan. Khi xảy ra tranh chấp, việc tìm ra phương pháp xử lý phù hợp và đúng luật pháp là vô cùng quan trọng để tránh những rủi ro pháp lý về sau. Bài viết dưới đây Luật Cao Nguyên sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về các cách giải quyết tranh chấp đất đai hiệu quả nhất, giúp bạn bảo vệ quyền lợi của mình một cách tối ưu.
Khi nào cần giải quyết tranh chấp đất đai
Khi nào có tranh chấp liên quan tới đất đai thì khi đó cần phải giải quyết tranh chấp đất đai. Vậy tranh chấp đất đai là gì?
Tranh chấp đất đai khác biệt so với các loại tranh chấp về đất khác
Theo khoản 24 điều 1 Luật Đất đai 2013, tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa các bên trong quan hệ đất đai. Nói cách khác, tranh chấp đất đai liên quan trực tiếp đến câu hỏi ai có quyền sử dụng đất.
Các trường hợp thường thấy dẫn tới tranh chấp đất đai
- Mâu thuẫn về quyền sở hữu và sử dụng đất
Khi có sự tranh chấp về ai là chủ sở hữu hợp pháp của một mảnh đất hoặc quyền sử dụng đất bị xâm phạm, chẳng hạn như việc chiếm dụng đất hoặc tranh chấp giữa các hộ gia đình, cá nhân về quyền sử dụng đất.
- Mâu thuẫn về ranh giới đất
Khi không xác định rõ ràng hoặc có sự tranh chấp về ranh giới đất giữa các bên, gây ảnh hưởng đến quyền sử dụng đất của từng cá nhân, tổ chức.
- Tranh chấp liên quan đến việc chuyển nhượng, thừa kế đất đai
Tranh chấp khi việc chuyển nhượng, thừa kế đất không được thực hiện đúng quy định pháp luật, thiếu sự đồng ý của các bên liên quan hoặc có sự tranh cãi về quyền thừa kế.
- Vi phạm quy định về sử dụng đất
Khi sử dụng đất không đúng mục đích, như chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà không được sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên.
- Thiếu giấy tờ để chứng minh quyền sử dụng đất
Khi một bên tranh chấp không có sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hoặc khi các giấy tờ đất đai bị giả mạo hoặc không hợp pháp.
- Xảy ra mâu thuẫn trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Trường hợp khi đất đã có chủ sở hữu hợp pháp nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có tranh chấp trong quá trình cấp giấy chứng nhận.
3 Cách giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định pháp luật Việt Nam
Theo điều 202, Luật Đất đai đã chỉ rõ 3 phương án giải quyết tranh chấp đất đai gồm: Tự hoà giải hoặc hoà giải cơ sở, hoà giải tại Uỷ ban nhân dân cấp xã và giải quyết tại Tòa án.
Nhà nước khuyến khích các bên tiến hành tự hoà trước khi tố tụng
Để giải quyết tranh chấp đất đai, theo Điều 202 Luật Đất đai, hiện có hai phương thức hòa giải chính gồm:
- Thực hiện tự hòa giải hoặc hòa giải ở cơ sở
Theo khoản 1, Điều 202 Luật Đất đai 2013, nhà nước khuyến khích các bên tự thỏa thuận hoặc giải quyết thông qua hòa giải tại địa phương. Tự hòa giải là khi các bên trực tiếp thương lượng để đạt được sự đồng thuận.
Hoặc có thể hòa giải ở cơ sở do Hòa giải viên thuộc Tổ hòa giải tại thôn, khu phố thực hiện, căn cứ Luật Hòa giải ở cơ sở 2013.
Đây là hình thức hòa giải mà Nhà nước khuyến khích nhưng không bắt buộc.
- Thực hiện hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã
Theo khoản 2, Điều 202 Luật Đất đai 2013, nếu các bên không tự hòa giải thành công, họ có thể gửi đơn yêu cầu hòa giải tại UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp. Tại đây, UBND cấp xã sẽ đứng ra tổ chức phiên hòa giải nhằm giúp các bên đạt được thỏa thuận.
Đây là bước hòa giải bắt buộc trước khi tranh chấp được đưa đến cơ quan có thẩm quyền hoặc Tòa án để giải quyết, theo quy định tại Điều 203 Luật Đất đai.
Thủ tục hòa giải tại UBND cấp xã gồm 2 bước: thành lập Hội đồng hòa giải, tổ chức các buổi làm việc trong thời hạn quy định và lập biên bản hòa giải.
Quy trình này được quy định chi tiết tại Điều 88 Nghị định 43/2014/NĐ-CP và các nghị định bổ sung liên quan.
Tiến hành giải quyết tại Tòa án nếu hoà giải không thành công
Nếu tranh chấp đất đai đã thực hiện hoà giải tại UBND cấp xã nhưng vẫn chưa thành công, tuỳ vào trường hợp tranh chấp đất đai có hay không có giấy tờ sẽ có sự khác biệt trong quy trình khởi kiện tại Toà án về giải quyết tranh đất đai.
Vậy có và không có sổ đỏ sẽ có sự khác biệt như thế nào trong giải quyết tranh chấp đất đai. Đọc ngay phần dưới đây nhé!
Sự khác biệt giữa giải quyết tranh chấp đất đai giữa có sổ đỏ và không có sổ đỏ
Nếu tiến hành hòa giải không thành công, hai bên sẽ tiếp tục khởi kiện và giải quyết tại Tòa án. Tuy nhiên tại bước này, giữ tranh chấp đất đai có sổ đỏ và không có sổ đỏ sẽ có sự khác biệt lớn.
Tranh chấp đất đai khi đương sự có hoặc không có sổ đỏ hoặc có giấy chứng nhận
Khi xảy ra tranh chấp đất đai, việc lựa chọn phương án giải quyết phụ thuộc vào tình trạng giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
Các bước tiến hành giải quyết tranh chấp tại Tòa án khi có sổ đỏ:
Nếu có đủ giấy tờ về quyền sử dụng đất như sổ đỏ, giấy chứng nhận thì đương sự có thể tiến hành khởi kiện. Quyền giải quyết khi này sẽ thuộc về Toà án nhân dân.
Các bước tiến hành thực hiện tố tụng tại Tòa án như sau:
- Chuẩn bị và hoàn thiện hồ sơ khởi kiện.
- Gửi đơn khởi kiện đến Tòa án.
- Tòa án tiến hành xem xét đơn khởi kiện.
- Tòa án ra thông báo thụ lý vụ án.
- Thực hiện hòa giải giữa các bên tại Tòa án.
- Tòa án mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án.
Xem thêm: Hướng dẫn cách viết đơn kiện từ A-Z
Phương án giải quyết tranh chấp đất đai không có sổ đỏ:
Nếu không có giấy chứng nhận hoặc các giấy tờ liên quan khác để chứng minh quyền sử dụng đất thì đương sự được chọn một trong hai hình thức giải quyết dưới đây:
- Nộp đơn yêu cầu UBND cấp có thẩm quyền giải quyết
- Khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự
Quy trình giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền:
Nếu các bên trong tranh chấp lựa chọn giải quyết tại UBND cấp có thẩm quyền, quy trình giải quyết được chia thành hai trường hợp:
Tranh chấp giữa cá nhân, hộ gia đình hoặc cộng đồng dân cư:
- Chủ tịch UBND cấp huyện sẽ là người giải quyết tranh chấp.
- Nếu không đồng ý với quyết định của UBND cấp huyện, các bên có thể khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của luật tố tụng hành chính.
Tranh chấp liên quan đến tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, hoặc doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài:
- Chủ tịch UBND cấp tỉnh sẽ là người giải quyết tranh chấp.
- Nếu không đồng ý với quyết định của UBND cấp tỉnh, các bên có quyền khiếu nại lên Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo luật tố tụng hành chính
Xem thêm: Tư vấn pháp luật các trường thường xảy ra liên quan tới đất đai tại đây
2 Lưu ý về thời gian giải quyết tranh chấp đất đai và án phí khởi kiện tranh chấp đất đai
Thời gian hoà giải chấp đất đai tại UBND cấp xã và thời gian chuẩn bị xét xử tại Toà án
- Thời hạn hòa giải tại UBND cấp xã
Theo quy định tại khoản 3 Điều 202 Luật Đất đai 2013, thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã phải được thực hiện trong vòng 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.
- Thời hạn chuẩn bị xét xử tại Tòa án
Theo khoản 1 Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, thời gian chuẩn bị xét xử đối với tranh chấp đất đai là 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án. Tuy nhiên, thời hạn này có thể được gia hạn thêm nếu vụ tranh chấp có tính chất phức tạp hoặc gặp sự kiện bất khả kháng, với thời gian gia hạn không quá 02 tháng.
Án phí giải quyết tranh chấp đất đai có sự khác biệt giữa tranh chấp đất đai có và không có giá ngạch
- Án phí giải quyết tranh chấp đất đai không có giá ngạch:
Tranh chấp đất đai không có giá ngạch là loại tranh chấp mà yêu cầu của đương sự không liên quan đến một số tiền cụ thể hoặc không thể xác định giá trị của yêu cầu bằng tiền.
Mức án phí là 300.000 đồng.
- Án phí giải quyết tranh chấp đất đai có giá ngạch:
Tranh chấp đất đai có giá ngạch là loại tranh chấp trong đó yêu cầu của đương sự có thể được xác định bằng một số tiền cụ thể hoặc là tài sản có thể định giá được bằng tiền.
Án phí được quy định như sau:
| Tên án phí | Mức thu |
| Giá trị từ 06 triệu đồng trở xuống | 300.000 đồng |
| Giá trị từ trên 06 đến 400 triệu đồng | 5% giá trị tài sản có tranh chấp |
| Giá trị từ trên 400 đến 800 triệu đồng | 20 triệu đồng + 4% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 400 triệu đồng |
| Giá trị từ trên 800 triệu đồng đến 02 tỷ đồng | 36 triệu đồng + 3% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 800 triệu đồng |
| Giá trị từ trên 02 đến 04 tỷ đồng | 72 triệu đồng + 2% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 02 tỷ đồng |
| Giá trị từ trên 04 tỷ đồng trở lên | 112 triệu đồng + 0,1% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt 04 tỷ đồng |
Những ưu điểm khi lựa chọn Luật Cao Nguyên trong giải quyết tranh chấp đất đai
- Luôn luôn đặt lợi ích của khách hàng lên trên nhất
Cao Nguyên sẽ luôn lắng nghe những mong muốn của khách hàng và cố gắng mang lại trải nghiệm và kết quả tốt nhất cho khách hàng.
- Đội ngũ luật sư dày dặn kinh nghiệm
Sở hữu đội ngũ luật sư có kinh nghiệm dày dặn trong nhiều lĩnh vực, chắc chắn Cao Nguyên sẽ đảm bảo mọi quyền lợi cơ bản của khách hàng cũng như cố gắng mang lại những kết quả tốt nhất cho thân chủ.
- Làm việc có trách nhiệm và quy trình rõ ràng
Cao Nguyên luôn được khách hàng đánh giá cao bởi sự chuyên nghiệp cũng như quy trình rõ ràng. Khách hàng sẽ được tư vấn kỹ càng và rõ ràng nhất về tất cả các kiến thức cũng như những chi phí cần thiết một cách minh bạch
Kết luận
Xảy ra tranh chấp đất đai là điều không ai mong muốn. Tuy nhiên, hãy liên hệ tới hotline 097.1977.985 để Luật Cao Nguyên tư vấn và giúp bạn đảm bảo những quyền lợi tốt nhất của bạn trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai.
