Tranh chấp về hợp đồng vay tiền là một trong những tình huống rất hay xảy ra khi cho vay tài sản. Vậy bạn đã biết cách giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền sao cho đúng với quy định của pháp luật Việt Nam chưa? Cùng Luật Cao Nguyên tìm hiểu tại bài viết dưới đây nhé!
Khi nào cần giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền
Khi nào cần giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền là câu hỏi của nhiều người. Tuy nhiên để có thể xác định đúng điều này thì trước hết ta cần phải hiểu chính xác hợp đồng vay tiền là gì.
Tranh chấp hợp đồng vay tiền là gì
Theo quy định về “tài sản” tại khoản 1 Điều 105 Bộ Luật dân sự 2015: “Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản”. Vì vậy ta có thể hiểu, vay tiền chính là vay mượn tài sản.

Điều 463 Bộ luật dân sự 2015 quy định, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa hai bên, trong đó bên cho vay sẽ giao tài sản cho bên vay. Đến thời điểm phải trả, bên vay phải trả lại cho bên cho vay tài sản cùng loại, đúng số lượng và chất lượng đã thỏa thuận. Bên vay chỉ phải trả lãi nếu có sự đồng ý giữa hai bên hoặc nếu pháp luật yêu cầu.
Vậy tranh chấp hợp đồng vay tiền là tình huống xảy ra khi có sự bất đồng hoặc mâu thuẫn giữa các bên trong hợp đồng vay tiền, liên quan đến quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong việc thực hiện hợp đồng.
Khi nào cần giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền
Cần giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền khi phát sinh một trong các trường hợp sau:
- Bên vay không trả tiền vay đúng hạn: Bên vay không trả lại số tiền vay khi đến hạn.
- Bên vay không trả lãi vay: Bên vay không trả lãi theo thỏa thuận trong hợp đồng.
- Hai bên xảy ra tranh chấp về số tiền vay: Các bên không thống nhất về số tiền vay hoặc khoản vay đã được thanh toán một phần hay chưa.
- Tranh chấp về điều khoản trong hợp đồng: Một trong các bên không đồng ý với các điều khoản của hợp đồng, chẳng hạn như lãi suất, phương thức thanh toán, hoặc hình thức bảo đảm.
- Bên vay sử dụng số tiền đã mượn với mục đích không giống trong hợp đồng

Khi xảy ra tranh chấp, các bên có thể giải quyết thông qua thương lượng, hòa giải, hoặc nếu không đạt được sự thống nhất, có thể yêu cầu tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật.
Xem thêm: Dịch vụ luật sư tư vấn về vấn đề tranh chấp hợp đồng dân sự tại Hồ Chí Minh
Nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng vay tiền theo quy định
Trong vay mượn tiền, cả hai bên cho vay và bên đi vay đều cần thực hiện đúng và đủ các nghĩa vụ dưới đây theo quy định của pháp luật hiện hành.
Nghĩa vụ của bên cho vay
Tại điều 465 Bộ Luật Dân sự 2015 đã quy định về nghĩa vụ của bên cho vay gồm 3 điều như sau:
- Cung cấp đầy đủ tài sản cho bên vay, đảm bảo đúng chất lượng, số lượng và đúng thời gian, địa điểm đã thỏa thuận.
- Đền bù thiệt hại cho bên vay nếu bên cho vay biết tài sản không đảm bảo chất lượng mà không thông báo cho bên vay, trừ khi bên vay đã biết và vẫn chấp nhận nhận tài sản đó.
- Không được yêu cầu bên vay trả lại tài sản trước thời hạn, trừ khi có quy định khác tại Điều 470 của Bộ luật Dân sự hoặc các luật khác có liên quan.

Nghĩa vụ trả nợ của bên đi vay
Về nghĩa vụ trả nợ của bên đi vay, pháp luật Việt Nam quy định cụ thể gồm 5 điều như sau:
- Trả đủ số tiền vay: Bên vay có nghĩa vụ trả đủ số tiền vay khi đến hạn. Nếu vay vật, bên vay phải trả lại vật tương tự, đúng số lượng và chất lượng, trừ khi có thỏa thuận khác.
- Trường hợp không thể trả vật: Nếu bên vay không thể trả lại vật đã vay, bên vay có thể trả bằng tiền tương đương giá trị của vật tại thời điểm và địa điểm trả nợ, nhưng chỉ khi bên cho vay đồng ý.
- Trả nợ tại địa điểm đã thỏa thuận: Bên vay phải trả nợ tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc của bên cho vay, trừ khi có thỏa thuận khác.
- Trả lãi khi không trả đúng hạn (vay không có lãi): Nếu vay không có lãi mà bên vay không trả đủ số tiền vay khi đến hạn, bên vay phải trả lãi trên số tiền chậm trả, theo mức lãi suất quy định tại Điều 468 của Bộ luật Dân sự, trừ khi có thỏa thuận khác hoặc quy định pháp luật khác.
- Trả lãi khi vay có lãi: Nếu vay có lãi và bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ khi đến hạn, bên vay phải trả lãi theo hai trường hợp:
a) Lãi trên số tiền vay gốc theo lãi suất đã thỏa thuận, tính cho thời gian vay đến hạn. Nếu chậm trả, bên vay còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại Điều 468.
b) Lãi trên số tiền vay quá hạn chưa trả sẽ tính theo 150% lãi suất đã thỏa thuận, tương ứng với thời gian chậm trả, trừ khi có thỏa thuận khác.
Vậy theo luật pháp, bên đi vay buộc phải trả đủ số tiền đã vay kèm tiền lãi (nếu có) cho bên cho vay vào đúng thời gian đã thỏa thuận trên hợp đồng. Nếu không trả đúng hạn, bên vay buộc sẽ phải trả thêm lãi thêm cho số tiền đã chậm trả.

Vì vậy, nếu bên vay không chịu thanh toán theo đúng quy định thì buộc sẽ phải giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền theo các cách khác.
Quy định về lãi suất với hợp đồng vay tiền
Về lãi suất trong hợp đồng vay tiền, Điều 468 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định như sau:
- Lãi suất vay: Lãi suất vay do các bên thỏa thuận với nhau. Tuy nhiên, lãi suất không được vượt quá 20%/năm của số tiền vay, trừ khi có quy định khác của pháp luật.
Nếu lãi suất thỏa thuận vượt quá mức này, phần lãi suất vượt quá sẽ không có hiệu lực. Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thể điều chỉnh mức lãi suất này và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
- Trường hợp không xác định rõ lãi suất: Nếu các bên thỏa thuận về việc trả lãi nhưng không ghi rõ lãi suất, và có tranh chấp về lãi suất, thì lãi suất sẽ được tính bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 ở thời điểm trả nợ.

Các phương án giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền
Tranh chấp hợp đồng vay tiền nằm trong phạm vi tranh chấp hợp đồng dân sự, vì vậy quy trình giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền sẽ gồm các phương án như sau:
- Thương lượng và hòa giải
Đây là bước đầu tiên mà các bên nên thử để giải quyết tranh chấp. Các bên có thể tự thương lượng để tìm ra thỏa thuận hợp lý, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí. Tuy nhiên, nếu không đạt được kết quả, các bên có thể nhờ đến hòa giải viên từ địa phương hoặc tổ chức để hỗ trợ.

- Giải quyết tại Tòa án
Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Khi chọn phương thức này, các bên cần có đầy đủ chứng cứ và tài liệu hợp lệ để bảo vệ quyền lợi của mình.
Tòa án sẽ xem xét các yếu tố pháp lý và đưa ra phán quyết có tính bắt buộc đối với các bên. Tuy nhiên, nếu có thể, các bên nên cố gắng thương lượng để tìm ra giải pháp tốt nhất cho mình, vì việc giải quyết tại tòa có thể tốn kém chi phí và mất thời gian lâu dài.

- Trọng tài
Trọng tài là một phương thức giải quyết tranh chấp tương tự như tòa án, nhưng linh hoạt và nhanh chóng hơn, giúp các bên có thể giải quyết vấn đề một cách hiệu quả hơn.
Xem thêm: 3+ Kinh nghiệm giải quyết tranh chấp đất đai có sổ đỏ
Quy trình giải quyết tiền tố tụng – quy trình bắt buộc trước khi tiến hành tố tụng
Khi hai bên không cùng nhau thống nhất được các phương án giải quyết trong hoà bình, khi này quy trình giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền bằng phương thức tố tụng sẽ được diễn ra.

Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, trước khi tòa thụ lý đơn yêu cầu, hai bên phải tiến hành đầy đủ quy trình giải quyết tiền tố tụng gồm các bước như sau:
- Gửi đơn khởi kiện: Người yêu cầu gửi đơn khởi kiện và chứng cứ đến tòa án có thẩm quyền nếu hòa giải không thành công.
- Tòa án tiếp nhận đơn: Tòa án ghi nhận và xác nhận đã nhận đơn.
- Thông báo quyền hòa giải: Trong 2 ngày làm việc, tòa án thông báo cho người khởi kiện về quyền lựa chọn hòa giải và hòa giải viên.
- Trả lời tòa án: Người khởi kiện có 3 ngày để trả lời tòa án về việc đồng ý hoặc không đồng ý hòa giải.
- Xử lý khi không trả lời: Nếu không trả lời sau 2 lần thông báo, tòa án phân công thẩm phán phụ trách hòa giải.
- Chỉ định hòa giải viên: Thẩm phán chỉ định hòa giải viên trong 3 ngày làm việc sau khi nhận sự đồng ý hòa giải.
- Thông báo chuyển vụ việc: Tòa án thông báo cho các bên về việc chuyển vụ việc sang hòa giải.
- Phản hồi từ bị kiện: Người bị kiện có 3 ngày để trả lời. Nếu đồng ý, hòa giải viên sẽ tiến hành hòa giải. Nếu không, tòa án sẽ tiếp tục thủ tục tố tụng.
- Thời gian hòa giải: Thời gian hòa giải không tính vào thời hiệu xử lý đơn kiện. Nếu không đồng ý hòa giải, tòa án sẽ xử lý vụ việc theo thủ tục tố tụng.
Luật Cao Nguyên – đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền uy tín
Luật Cao Nguyên là đơn vị chuyên nghiệp về giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền như các vấn đề về quyền lợi và nghĩa vụ trong hợp đồng, đến việc xử lý các tranh chấp khi có phát sinh.
Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm của chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn phân tích, giải thích các điều khoản trong hợp đồng vay, đồng thời giúp đàm phán, hòa giải hoặc tham gia tố tụng tại Tòa án nếu cần thiết.
Luật Cao Nguyên cam kết bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng, giúp bạn thu hồi nợ hoặc giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền một cách hiệu quả.
Luật Cao Nguyên TQT cung cấp các dịch vụ liên quan gồm:
- Tư vấn về các điều khoản trong hợp đồng vay tiền và cách thức thực hiện hợp đồng đúng quy định.
- Đại diện cho khách hàng trong các vụ kiện tranh chấp hợp đồng vay tiền.
- Hòa giải tranh chấp giữa bên cho vay và bên vay.
- Tư vấn giải quyết nợ xấu, giúp bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan.

Liên hệ tới Hotline 097.1977.985 để chúng tôi luôn lắng nghe và tư vấn chi tiết thêm cho bạn về các giải pháp tối ưu trong giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tiền.